UNCRPD - Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap
Op 13 december 2006 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) de tekst van het Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (UNCRPD) aan
Noodzakelijk? Jawel, helaas
In theorie zijn de rechten van alle mensen verzekerd in het Verdrag van de Verenigde Naties. Dat geldt ook voor die van de personen met een handicap. In de praktijk bleek het nodig andere verdragen op te stellen om bepaalde groepen te kunnen beschermen. Denken we maar aan het Verdrag inzake de Rechten van het Kind
Bij het aanbreken van het jaar 2000 bleek echter dat de mensenrechten van personen met een handicap nog altijd onvoldoende nageleefd werden, en dat in alle landen die het Charter van de Verenigde Naties ondertekend hadden.
Van vaststelling tot ratificering
- op 19 december 2001 stelt de VN een 'ad-hoccomité' aan, belast met het opstellen en onderhandelen van de tekst voor het Verdrag inzake de Rechten van de Personen met een Handicap
- op 13 december 2006 neemt de Algemene Vergadering van de VN unaniem de tekst van het Verdrag aan
- vanaf 30 maart 2007 ligt de tekst van het Verdrag klaar voor ondertekening door de lidstaten. Een lidstaat die tekent geeft daarmee aan akkoord te gaan met de inhoud van de tekst
- Vervolgens moet de ondertekenende lidstaat het Verdrag ratificeren. Vanaf het moment van ondertekening is de lidstaat verplicht de tekst van het Verdrag toe te passen. Tussen ondertekening en ratificering kunnen enkele jaren liggen. Het gebeurt dat een land tekent, maar niet ratificeert...
Een historische gebeurtenis
De onderhandelde tekst van het UNCRPD is om 3 redenen historisch te noemen:
- consensus na een korte periode
- een sterke betrokkenheid van de organisaties die personen met een handicap vertegenwoordigen
- het eerste internationale Verdrag dat de Europese Unie zal ratificeren
Snel
Amper 5 jaren verliepen tussen de aanstelling van het ad-hoccomité op 19/12/2001 en de aanvaarding van de tekst van het UNCRPD op 13/12/2006. Vijf jaar om 80 landen te overtuigen, dat is inderdaad erg snel. Het is trouwens de snelst onderhandelde tekst van dat type.
Dat toont aan dat er wereldwijd meer en meer rekening wordt gehouden met de handicap, ook in België.
Betrokkenheid van de vertegenwoordigende organisaties
De organisaties die personen met een handicap vertegenwoordigen waren er tijdens het hele onderhandelingsproces bij. Hun stem, en zeker die van het European Disability Forum (EDF) werd gehoord
Het Belgian Disability Forum (BDF) heeft als vertegenwoordiger van België binnen het EDF geregeld deelgenomen aan de positiebepaling van het EDF in het proces
Europese ratificering
Dankzij het Verdrag van Lissabon is de Europese Unie in staat om de tekst van het UNCRPD te ratificeren. Dat wordt dan het eerste verdrag inzake mensenrechten dat de EU zal ratificeren.
Geen nieuwe rechten
Het Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (UNCRPD) creëert geen nieuwe rechten voor personen met een handicap. Het legt er wel specifiek de nadruk op en - belangrijker - voorziet de mechanismes om te controleren of die rechten ook nageleefd worden in de landen die het Verdrag ondertekend hebben, de zogenaamde staten die partij zijn.