19/09/2023 - Standpunt van het BDF over het EDC/EPC-voorstel van de Europese Commissie

De European Disability Card (EDC) is een 'afstammeling' van het voorstel van het Belgian Disability Forum (BDF) voor het uitwerken van een Europese legitimatiekaart inzake handicap daterend van 2009. Het huidig voorstel van de Commissie komt bijna volledig tegemoet aan de eisen die destijds zijn gesteld. Het BDF en alle adviesraden voor personen met een handicap in België zijn dan ook zeer verheugd met het voorstel!

Een aantal punten konden sterker in het voorstel naar voor komen en/of uitgewerkt zijn:

1. Dat de EDC gratis en vrijwillig in gebruik De EDC heeft louter een declaratieve functie en mag niet als een voorwaarde ten gronde gebruikt worden om gebruik te maken van bepaalde bijzondere voorwaarden of om zich te beroepen op redelijke aanpassingen. Er zijn ook heel wat personen met een handicap in de zin van art. 1 UNCRPD die geen erkenning hebben; zij mogen geen nadelen ondervinden bij de invoering van de EDC.
2. Het BDF sluit zich aan bij de oproep van het European Disability Forum (EDF) om het personeel toepassingsgebied uit te breiden tot onderdanen van derde landen die een legitieme verblijfstitel hebben in een lidstaat en wiens handicap erkend is in de verblijfslidstaat.
3. De bewustmakingscampagne en informatieverplichting worden volledig bij de lidstaten gelegd. Gezien het de bedoeling van de kaart is om het vrij verkeer van personen met een handicap te faciliteren, zou er een grotere rol voor de Europese Commissie weggelegd moeten zijn. Bovendien verschillen de parkeerregels per lidstaat en zelfs per regio. In België is het bijvoorbeeld moeilijk voor nationale burgers om te weten wat mag en onder welke voorwaarden, laat staan voor buitenlandse burgers die België bezoeken. Er is nood aan een EU-website die de nodige informatie bevat en - belangrijkst van al - verwijst naar de nationale websites die minstens de uitgesloten prestaties zouden moeten opsommen. Zie in dat verband ook de eis van het EDF. Het feit dat er klachten kunnen komen over het gebruik van de EDC dan wel de Europese Parkeerkaart rechtvaardigt ook de nood aan een EU-website. Zo kan een gecentraliseerd platform voor klachtenbehandeling opgezet worden en hoeft de ‘reizende’ EU-burger niet nodeloos op zoek te gaan naar de correcte instantie.
4. Gezien het brede toepassingsgebied van de EDC, is het belangrijk om de uitzonderingen op de websites te vermelden. Elke kaarthouder moet ondubbelzinnig weten waar hij recht op heeft. Dit is nodig om rechtszekerheid te garanderen als beginsel van goed bestuur.
5. Het is niet duidelijk hoe de EDC kan worden gebruikt voor bijzondere situaties die verbonden zijn aan een bepaald soort/graad van handicap. Maar ook deze bijzondere situaties moeten in principe toegankelijk zijn voor niet-Belgische burgers. Lidstaten mogen bepaalde bijzondere situaties van erkenning van compensatie niet schrappen omdat het te moeilijk zou zijn om ze ter beschikking te stellen van andere EU-burgers dan hun eigen onderdanen!
   
6. Er zijn ook bepaalde bijzondere voorwaarden verbonden aan een verblijfsvereiste. Zou de uitsluiting van niet-Belgische staatsburgers neerkomen op indirecte discriminatie in de EU-context?
7. Wat de geldigheid van de kaarten betreft, is het goed dat de vervaldatum op de kaarten wordt vermeld, maar er moet op EU-niveau worden overwogen om een QR-code te gebruiken die, wanneer deze wordt gescand, laat zien of de kaart nog geldig is of niet. (Het is aan de lidstaten om te beslissen wat het beste is, maar er moet rekening worden gehouden met de specifieke problemen rond scan-cars en lage-emissiezones).
8. In het voorstel staat over de Europese Parkeerkaart (EPC): “als de kaart aan een voertuig is gekoppeld, moet de kentekenplaat zichtbaar zijn.” Het BDF stelt dat een EPC gekoppeld is aan de persoon met een handicap en niet aan een specifieke auto. Een EPC-houder kan gebruik maken van meerdere auto's (eigen auto, meerijden met een vrijwilliger...). In België moet je een nummerplaat registreren bij de EPC, zodat de scan-cars die de parkeerrechten controleren geen boete uitschrijven. Er is dus altijd een nummerplaat gekoppeld aan een EPC. Het is dus niet mogelijk om alle mogelijke nummerplaten op te sommen die op een bepaald moment aan de EPC gekoppeld zijn. Bovendien kan zelfs een eigenaar van een auto soms van auto veranderen of een andere auto gebruiken, waardoor het kenteken op de EPC in dat geval alleen maar verwarring zou scheppen. Het BDF vraagt om deze vereiste voor de EPC te schrappen.