Open brief: De EU-instellingen moeten het EU-Verdrag naleven en onverwijld een gestructureerde burgerdialoog opstarten
Europese maatschappelijke organisaties hebben op 24 januari een open brief gestuurd aan de voorzitters van de Europese Commissie en het Europees Parlement en aan het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. De ondertekenaars van de brief verzoeken de drie belangrijkste instellingen van de Europese Unie (EU) die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming met klem concrete maatregelen te nemen om op alle beleidsterreinen een open, transparante en regelmatige dialoog met het maatschappelijk middenveld op gang te brengen, conform artikel 11 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.
De open brief was een initiatief van de groep Maatschappelijke Organisaties van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en Civil Society Europe, en bevat een aantal concrete voorstellen. In totaal sloten 156 ondertekenaars uit 26 lidstaten zich aan bij de brief, namelijk 39 Europese netwerken, 85 nationale organisaties en 60 leden van de groep Maatschappelijke Organisaties van het EESC¹.
De wettelijke bepalingen ten spijt blijft de burgerdialoog in de EU-instellingen fragmentarisch en ongestructureerd.
De ondertekenaars van de open brief #EUCivilDialogueNow roepen de EU-instellingen dan ook op om:
- een interinstitutionele overeenkomst over de burgerdialoog te sluiten;
- binnen elke instelling posten te creëren voor leidinggevenden die belast worden met de betrekkingen met het maatschappelijk middenveld;
- de samenwerking tussen civiele en sociale actoren aan te moedigen en te bevorderen;
voort te bouwen op de aanbevelingen van de Conferentie over de toekomst van Europa.
Als eerste stap stellen de ondertekenaars voor dat de Europese Commissie een mededeling uitbrengt over de versterking van de burgerdialoog op EU-niveau.
“De Europese instellingen beschikken over alle nodige instrumenten om serieus werk te maken van onze voorstellen”, aldus Séamus Boland, voorzitter van de groep Maatschappelijke Organisaties van het EESC, aan de vooravond van de bekendmaking van de brief. “De volgende Europese Commissie zou een vicevoorzitter moeten belasten met de dialoog met het maatschappelijk middenveld en in elk directoraat-generaal zouden coördinatoren voor het maatschappelijk middenveld moeten worden aangewezen”, aldus de heer Boland.
Gabriella Civico, voorzitter van Civil Society Europe: “Het secretariaat van de Raad van de EU en de vertegenwoordigingen van het Europees Parlement en de Commissie op nationaal niveau moeten een regelmatige dialoog aangaan met het maatschappelijk middenveld. Maatschappelijke organisaties hebben rechtstreekse kanalen nodig om deel te nemen aan het beleidsvormingsproces van de EU.”
De ondertekenaars erkennen de prerogatieven van de sociale partners op het gebied van de sociale dialoog maar zouden graag zien dat daarnaast ook een gestructureerde burgerdialoog wordt opgestart. Séamus Boland voegde daar nog het volgende aan toe: “Efficiënte en verantwoordelijke maatschappelijke organisaties kunnen op tal van beleidsterreinen samenwerken met overheden en werkgevers- en werknemersorganisaties. Met hun kennis en deskundigheid kunnen zij het EU-beleid op alle (sociaaleconomische) gebieden gerichter en doeltreffender maken.”
“Een echte burgerdialoog en samenwerking zullen ertoe leiden dat het EU-beleid een breder draagvlak krijgt en aan legitimiteit wint in de ogen van de burgers, zodat het beleid vlotter kan worden uitgevoerd. Dit is met name van belang in een complexe en snel veranderende wereld, waar onze gemeenschappen en samenlevingen voor tal van uitdagingen staan”, zo besloot Gabriella Civico.
Achtergrondinformatie:
Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) is een officieel adviesorgaan dat in 1957 bij het Verdrag van Rome is ingesteld en het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie bijstaat. Het EESC is de stem van het maatschappelijk middenveld in Europa. Het vertegenwoordigt werkgevers, werknemers en maatschappelijke organisaties. Dankzij de expertise van zijn 329 leden helpt het EESC de kwaliteit van EU-beleid en -wetgeving nog verder te verbeteren. De groep Maatschappelijke Organisaties van het EESC bestaat uit 106 “andere vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, met name sociaaleconomische en culturele organisaties en burger- en beroepsorganisaties”.
Haar leden zijn afkomstig uit organisaties die de belangen vertegenwoordigen van of op het gebied van:
- de academische wereld (natuurwetenschappers, economen, sociologen enz.)
- burgerparticipatie en -empowerment
- de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld
- consumenten
- milieu, erfgoed en duurzame ontwikkeling
- landbouw, visserij en kustgemeenschappen, bosbouw
- bescherming van mensenrechten (kwesties betreffende kinderen, ouderen, gezinnen, gendergelijkheid, gemarginaliseerde en kansarme groepen, migranten en vluchtelingen, minderheden, personen met een handicap, vrouwen en jongeren)
- de vrije beroepen (advocaten, artsen, ingenieurs enz.)
- kleine en middelgrote ondernemingen en ambachten
- de sociale economie (liefdadigheidsinstellingen, coöperaties, stichtingen, onderlinge waarborgmaatschappijen en sociale ondernemingen).
De algemene doelstelling van de groep Maatschappelijke Organisaties is om de participatieve democratie in de EU daadwerkelijk te versterken en ervoor te zorgen dat de adviezen van het EESC over wetgevingsvoorstellen van de EU de belangen van alle Europeanen weerspiegelen.
Civil Society Europe (CSE) staat in voor de coördinatie van de maatschappelijke organisaties en werd opgericht in februari 2016. Civil Society Europe bestaat uit 22 Europese netwerken van maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor de heropleving van het Europese project rond gedeelde waarden als gelijkheid, solidariteit, inclusiviteit en democratie, en streeft er met name naar de horizontale en verticale dialoog tussen Europese maatschappelijke organisaties en beleidsmakers op gang te brengen en te vergemakkelijken en maatschappelijke organisaties te helpen bij hun activiteiten en hun betrekkingen met de instellingen te verbeteren.
Ook moet Civil Society Europa ervoor zorgen dat de essentiële rol en de waarde van onafhankelijke en pluralistische maatschappelijke organisaties bij de opbouw en bevordering van een democratische samenleving die de grondrechten hoog in het vaandel draagt, door de EU worden erkend. Voorts zet de organisatie zich in voor het creëren van de voorwaarden voor de ontwikkeling van een sterk en onafhankelijk maatschappelijk middenveld, een effectieve, open en gestructureerde burgerdialoog op EU-niveau, en een bloeiende ruimte voor burgerinitiatieven in de hele Unie.
Voor meer informatie of interviews kunt u contact opnemen met:
Jasmin Klötzing
Communicatieambtenaar, secretariaat van de groep Maatschappelijke Organisaties
+ 32 (0) 2 546 90 67
Jasmin.kloetzing@eesc.europa.eu
Margarida Reis
Communicatiemedewerker, secretariaat van de groep Maatschappelijke Organisaties
+ 32 (0) 2 546 90 36
Margarida.reis@eesc.europa.eu
¹ Bij de berekening van het aantal ondertekenaars (156) zijn de EESC-leden die ook hun handtekening hebben gezet namens hun organisatie maar één keer meegeteld.