Advies van het Interfederaal Platform Handicap over de richtlijn 'EDC-EPC'
In 2024 werd de richtlijn tot invoering van een European Disability Card en een Europese parkeerkaart voor personen met een handicap aangenomen (EDC-EPC-richtlijn). Deze kaarten zullen in alle lidstaten van de Europese Unie bruikbaar en erkend zijn. Het doel van de European Disability Card (EDC) en de Europese parkeerkaart voor personen met een handicap (EPC) is om het reizen voor personen met een handicap in de hele Europese Unie te vergemakkelijken.
De EDC-EPC-richtlijn moet nu door elke lidstaat van de Europese Unie in nationaal recht worden omgezet: België moet zijn wetgeving aanpassen om aan de eisen van de richtlijn te voldoen.
De minister die op federaal niveau bevoegd is voor personen met een handicap en de huidige voorzitter van de Interministeriële Conferentie Handicap (IMC Handicap) heeft het Interfederaal Platform van Adviesraden voor Personen met een Handicap (hierna het Platform van Adviesraden) gevraagd om advies uit te brengen over de manier waarop België de EDC-EPC-richtlijn in Belgisch recht gaat omzetten.
Twee maanden intensief overleg
De adviesraden in het Platform zijn:
- Waals Adviesraad voor Personen met een Handicap
- NOOZO - Vlaamse adviesraad voor en door personen met een handicap
- Brusselse Adviesraad voor Personen met een Handicap
- Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap
- Adviesraad voor personen met een handicap van de Franse Gemeenschap
- Beirat für Menschen mit Beeinträchtigung - Raad van de Duitstalige Gemeenschap
- Belgian Disability Forum vzw (BDF)
Dankzij de discussies kon er worden rekening gehouden met de regionale bijzonderheden betreffende de ondersteuning van personen met een handicap. In het unanieme en genuanceerde advies werden de standpunten van alle partijen opgenomen.
Drie belangrijke aandachtspunten
Dit advies beantwoordt de vragen van de minister en behandelt tal van aspecten. De belangrijkste punten die uit de discussies naar voren kwamen, zijn:
- Het Platform van Adviesraden staat volledig achter de officiële invoering van de EDC- en EPC-kaarten in België.
- De toekenning van de EDC moet uitsluitend gebaseerd zijn op de objectieve erkenning van een handicap, zonder onderscheid te maken tussen verschillende handicaps. Het enige criterium moet de handicap zijn, bevestigd door een beslissing van de Directie-generaal Personen met een Handicap op federaal niveau of een van de instanties die bevoegd zijn voor handicap op regionaal niveau.
- Het Platform pleit voor de toevoeging van de letter 'A' op de kaart, om aan te geven dat er behoefte is aan extra hulp (hulpverlener, assistentiehond, enz.). Deze vermelding is erg belangrijk om de toegang tot de overeenkomstige diensten in het buitenland te garanderen, zonder dat de persoon zich voortdurend moet verantwoorden.
Sterke eisen
Het advies benadrukt ook enkele sterke eisen van het Platform:
- De EDC moet automatisch en gratis worden geleverd zodra de handicap wordt erkend, en moet gemakkelijk te verlengen zijn. Een geldigheidsduur van 5 jaar wordt aanbevolen om te voorkomen dat er te vaak procedures moeten worden doorlopen.
- De kaarten (EDC en EPC) moeten zowel in fysieke als digitale vorm bestaan, met een QR-code om fraude te beperken.
- Er moet meer informatie worden verstrekt aan de dienstverleners (cultuur, sport, toerisme, vervoer, enz.), zodat de kaarten in de praktijk ook daadwerkelijk worden erkend.
- Het publiek en de dienstverleners moeten worden gesensibiliseerd voor de realiteit van handicaps - vooral voor onzichtbare handicaps - om ervoor te zorgen dat de kaart zonder vooroordelen wordt aanvaard.
De bal ligt nu bij u, Mijnheer de Minister...
Door het advies van het Plarform van Adviesraden te vragen, hebt u het principe van overleg toegepast: "niets over ons, zonder ons", niets over personen met een handicap, zonder personen met een handicap. Bovendien heeft u het Platform al vroeg in het omzettingsproces geraadpleegd: het moet in 2028 worden afgerond. De adviesraden danken u voor uw medewerking.
Nu ligt de bal bij u. Het 'EDC'-dossier werd in 2009 opgestart tijdens de algemene vergadering van het BDF. België moet nu, net als alle andere lidstaten van de Europese Unie, het nodige doen om ervoor te zorgen dat de EDC en de EPC de effectieve instrumenten worden die personen met een handicap verwachten: deze kaarten moeten hen, net als voor elke andere burger, het recht op mobiliteit binnen de Europese Unie garanderen.
Het is aan u, Mijnheer de Minister, om te zorgen voor een zo breed en dynamisch mogelijke omzetting. Het is ook aan u om in de Europese Raad van Ministers de logica van de EDC en de EPC te verdedigen: om de richtlijn tot een succes te maken, moet de omzetting in alle lidstaten zo uniform mogelijk zijn.